به نقل از «آنا»

تاریخچه و نقشه جامع شهر قزوین در ویکی آنا

تاریخ انتشار: ۸ فروردین ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۷۳۹۹۰۰۴

نقشه جامع شهر قزوین را میتوانید در این گزارش مشاهده کنید.

به گزارش خبرنگار حوزه سفر و گرشگری گروه اجتماعی خبرگزاری آنا, قَزوین یکی از شهرهای ایران است که در قسمت مرکزی این کشور واقع شده و در گذشته برای مدتی پایتخت ایران نیز بوده‌ است. شهر قزوین، مرکز استان قزوین، در بلندای ۱٬۲۷۸ متری از سطح دریا واقع شده‌است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

تاریخچه و ریشه شهر قزوین به دوران ساسانیان باز می‌گردد زمانی که به دستور شاپور پادشاه ساسانی رونق یافت. قزوین شاه‌راه اقتصادی جاده ابریشم، سال‌ها محل گذر تجار و بازرگانانی بود که کالاهای خود را از شرق به غرب می‌بردند. قزوین در زمان حکومت صفوی ۵۷ سال پایتخت ایران بوده و از همین رو دارای اماکن و موزه‌های تاریخی بسیاری است. قزوین پایتخت بزرگ خوشنویسی ایران است و از جمله خوشنویسان معروف خط پارسی می‌توان به میرعماد قزوینی اشاره کرد.قزوین از نظر تعداد اثر تاریخی رتبه نخست در ایران و سوم در جهان را دارد، که از این آثار کهن و باستانی گوناگون می‌توان کاروان‌سرای سعدالسلطنه، مسجد جامع قزوین، میمون قلعه، حمام قجر، آب انبار سردار، پیغمبریه، کاخ چهل‌ستون، امامزاده حسین و خیابان سپه (اولین خیابان ایران) نام برد.

قزوین به دلیل قرار گرفتن در مسیر ارتباطی شرق به غرب و جنوب به شمال کشور، نزدیکی به تهران و کرج، دارا بودن چندین شهرک صنعتی و نیز امکانات مناسب آموزشی و علمی از جمله چندین دانشگاه دولتی و غیر دولتی از جمله دانشگاه بین‌المللی امام خمینی، دانشگاه علوم پزشکی قزوین و دانشگاه آزاد اسلامی - باراجین از موقیت مناسبی در ایران برخوردار است.

قزوین به علت دارا بودن ۲ هزار و ۵۰۰ هکتار باغستان کهن در اطراف شهر و وجود بوستان ۱٬۴۰۰ هکتاری باراجین در سال ۱۳۹۲ از سوی معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور به عنوان شهر پاک ایران انتخاب شد.

قزوین شهری فارسی زبان است. زبان مادری اکثر اهالی اصیل شهر قزوین فارسی همراه با لهجه خاص قزوینی است. زبان‌های تاتی، گیلکی و آذری نیز در قزوین تکلم می‌شود. علی‌رغم حضور تات‌ها، گیلک‌ها و آذری‌ها در شهر قزوین، اغلب آن‌ها بومی خود شهر قزوین نمی‌باشند، و از اقصی نقاط ایران و استان قزوین به شهر قزوین آمده‌اند. کردها و لرها از دیگر اقوام شهر قزوین هستند.

ره آورد شهر قزوین پسته، باقلوا و انواع شیرینی سنتی متنوع از جمله باقلوای لوزی، باقلوای پیچ یا گل رز، شیرینی پادرازی، نان نخودی قزوین (شیرینی نخودی)، نان چرخی، نان برنجی (شیرنی برنجی)، نان بادامی قزوین (شیرینی بادامی)، شیرینی اتابکی (شیرینی ولیعهدی)، نان قندی (شیرینی قندی)، نان نازک (نازک پسته‌ای) است.

 تاريخچه قزوين

 قزوين را در نوشته هاي قديم اروپا شهر باستاني « ارساس » يا « ارسا سيا» و در تواريخ يونان همان شهر قديمي « راژيا » و در زمان اشکانيان به نام موسس آن « اردپا » خوانده اند.

  ساسانيان آنرا « کشوين » ناميده اند، يعني سرزميني که نبايد از آن غافل شد برخي هم آن را « قسوين » يا شهر که مردمي پرصلابت و استوار دارد و بعضي از مورخين هم معرب « کاسپين » گفته اند به دليل آنکه قوم کاپست از مجاورت درياي مازندران به طرف اين دشت مهاجرت کرده و با اقوام بومي اختلاط نموده اند و گروهي هم به مرکز ايران رفته اند و درياي خزر نيز به همين دليل به بحرالقزوين يا درياي قزوين اشتهار دارد.

در منطقه قزوين صدها تپه باستاني شناسايي شده که هر يک برگ زريني از تاريخ و تمدن ميهن اسلامي مان را در سينه جاي داده اند و تنها حفاري تپه سگزآباد نشانگر تمدن 9 هزار ساله يکجانشيني در اين دشت حاصلخيز است.

بناي شهر قزوين را به شاپور ذوالاکتاف نسبت داده و مي گويد آنجا را "شاد شاپور" ناميد. امام ابوالقاسم عبدالکريم بن محمد رافعي در کتاب التدوين في اخباراهل العلم به قزوين و زکرياي بن محمد محمود ممکوني در آثارالبلاد و ياقوت حموي درمعجم البدان به نقل ازاين فقيه و شاهزاده فرهاد ميرزا معتمدالدوله در کتاب هدايه السبيل و کفايه الدليل باستناد شهرت قزوين را از بناهاي شاپور ذوالاکتاف نگاشته اند.

احمدابن ابي عبدالله برقي در کتاب "النبيان" و خواجه حمدالله مستوفي در "تاريخ گزيده" و محمد حسنخان اعتماد السلطنه در کتاب "مرآت البدان" و امين احمد رازي در "هفت اقليم" به نقل از البنيان و استاد و با تولد خاور شناس نامي روس در کتاب "جغرافياي تاريخي ايران" بناي شهر قزوين را به شاپور اول منسوب داشته اند. شمس الدين سامي بيک در "قاموس الاعلام ترکي" در اين باره ترديد کرده و نوشته است که از ايرانيان شاپور ذوالاکتاف با يکي از بهرام ها شهر قزوين را بنياد كرده اند. منبع اصلي اين دو قول يکي "اخبار البدان" ابن فقيه و ديگري "البنيان" احمد بن ابي عبدالله برقي است که مولفان سابق نيز عموما با اين دو ماخذ استناد داشته اند. البته نمي توان در اين باره نظر قطعي داد وليکن با بررسي اوضاع دوران فرمانروائي اين دو پادشاه مي بينيم زمان شاپور ذوالاکتاف که بواسطه صغر سن نمي توانست در کارهاي کشور موثر باشد سراسر مملکت دستخوش کشتار و تاراج طوايف داخلي و خارجي بود.

بنابراين مناسب است باني قزوين را بنا به نگارش" ابن فقيه شاپور ذوالاکتاف" بدانيم اما اين که ابن فقيه ذکر کرده است شاپور ذوالاکتاف شهر قزوين را بنا کرده و آن را شاد شاپور ناميد. ديگران نيز در اين زمينه شرحي نگاشته اند از جمله حمد الله مستوفي در تاريخ گزيده به نقل از کتاب البنيان قدري بتفصيل پرداخته اند و نوشته است شهر قزوين را شاپور بن اردشير بابکان ساخته و آن را شادشاپور نام کرد همانا آن شهري که در ميان قزوين ساخته اند چنانچه رودخانه چند بر جنوبي آن روانست و رودخانه ابهر بر شمالي آن و از آنجا اطلال بار و پديدارست.

     محمد حسن خان اعتماد السلطنه نيز در کتاب "مرآت البلدان" به نقل از کتاب البنيان اين موضوع را تا اندازه اي روشن تر به قلم آورده و مي گويد قزوين را شاپور بن اردشير بابکان ساخت و شاد شاپور نام نهاد و همانا آن شهري بود که ميان رودخانه هاي خررود و ابهر رود مي ساخته اند و آنجا پديدار است و مردم آنجا در ديه هر چه که به اردشير بابکان منسوب است مسکونند و مشهور است در کتاب تدوين رافعي مسطور که حصار شهرستان قزوين اکنون محلي است در ميان شهر شاپور ذوالاکتاف ساساني ساخته است

پيشينه تاريخي

 بر اساس اسناد و مدارک موجود قدمت و سابقه تاريخي منطقه قزوين به دوران حکومت مادها، در قرن نهم پيش از ميلاد، مي رسد. در آن زمان، ناحيه کوهستاني جنوب و جنوب غربي قزوين جزئي از قلمرو مادها به شمار مي رفت که همواره مورد تاخت و تاز اقوام و قبايل مختلف، از جمله اقوام آشور و کاسي‌ها، قرار داشت.

بررسي آثار بدست آمده از جنوب دشت قزوين در بخش بوئين زهرا، نشان مي دهد که در اين منطقه در هزاره هاي چهارم و پنجم پيش از ميلاد، زيستگاه جماعت هاي انساني بوده است.

بناي اوليه شهر قزوين را به شاپور معرف به شاپورذوالاکتاف نسبت مي دهند. شاپور شهر قزوين را براي جلوگيري از تهاجمات ديالمه بنا نهاد و در آن دز و استحکامات به وجود آورد و سپاهيان خود را در آن استقرار داد. به مرور زمان، پايگاه نظامي شاپور توسعه يافت و هسته اصلي شهر قزوين به وجود آمد. موقعيت اين شهر همواره به عنوان گذرگاه مهم طبرستان و درياي مازندران (خزر) اهميت فراوان داشت. بعد از حمله اعراب به ايران و آغاز دوره فتوحات اسلامي، براء بن عازب از سرداران معروف عرب در سال 24هجري قمري، قزوين را محاصره کرد. قزوين در دوره اسلامي نيز به پايگاه و مبداء عمليات بعدي لشگريان عرب تبديل شد. در سال 192ھ . ق ››هارون الرشيد‹‹ به قزوين آمد و نسبت به توسعه شهر و ساخت بناي ›› مسجد جامع ›› در آن دور آن اقدام نمود.

ناصر خسرو قبادياني در سفرنامه خود در سال 438ھ . ق شهر قزوين را چنين توصيف کرده است:

... باغستان بسيار داشت، بي ديوار و خار، و هيچ مانعي از دخول در باغات، و قزوين را شهري نيکو ديدم، باروي حصين و کنگره بر آن نهاده و بازارهاي خوب، مگر آن که آب در آن اندک بود و منحصر به کاريزها در زير زمين رئس آن شهر مردي علوي بود.

از اواخر قرن پنجم هجري تا زمان حمله هلاکو به قلعه هاي اسماعيليان، سرزمين قزوين تحت تاثير حوادث مربوط به نهضت اسماعيليان از جمله حسن صباح و جانشينان او قرار داشت و شاهد نبردها و جنگ هاي طولاني ميان سپاه حکومت مرکزي و اسماعيليان بود. در زمان صفويه و در دوران سلطنت شاه طهماسب، با برگزيده شدن قزوين به پايتختي، اين شهر اعتبار بيشتري يافت و آثار وبناهاي متعددي در آن بنا گرديد.

در دوره قاجاريه که تهران به پايتختي انتخاب شد، قزوين به علت استقرار در مسير جاده تهران به اروپا و روسيه، اهميت قابل ملاحظه اي يافت.

با آغاز نهضت مشروطيت، اين شهر، خانه دوم مشرطه خواهان شد و مردمان آن از هيچ کمکي به آزادي خواهان دريغ نکردند.

در اواخر دوره قاجار ›› رضا خان مير پنج ‹‹ با نماينده انگلستان در گراندهتل قزوين ملاقات کرد که طي آن نطفه کودتاي سوم اسفند براي براندازي حکومت قاجاريه بسته شد.

 قزوين بعد از ظهور اسلام

 قزوين به دنبال فتح آن در سال 21 هجري به عنوان مرز و ثغر مسلمين شناخته شد و مسلمانان براي درک فضيلت جهاد با کفار ديلم به سوي آن رهسپار گشتند. احاديث فراواني که در فضيلت قزوين روايت شده و عملکرد زمامداران حکومت اسلامي در پشتيباني از مدافعان قزوين اهميت والاي آن را مي نمايد.اعزام چهار هزار تن از مسلمانان به فرماندهي ربيع بن خثيم در سال 36 هجري و قبل از جنگ حساس صفين به قزوين توسط اميرالمومنين علي بن ابي طالب (ع) نمونه اي از اين توجه است .

بديهي است که شهر کوچک و قديمي قزوين که به استواري محدود بوده گنجايش سيل عظيم مهاجران و مجاهدان را نداشته و لزوم گسترش آن براي جلب بيشتر مسلمين اعزامي به قزوين احساس مي شده است. سعيد بن العاص بن اميه که از طرف عثمان والي کوفه بوده براي جنگ با ديلميان به قزوين مي آيد و آن را شهري استوار و آباد مي کند قطعا اين عمران اوليه قبل از سال 35 هجري که سال قتل عثمان است صورت گرفته است.

خانه سازي در بيرون از قلعه قديمي شهر ظاهرا نخستين بار توسط محمد بن سنان عجلي و در سال 90 هجري انجام شده و ديگران نيز به تقليد از او در بيرون از شهر به خانه سازي پرداخته اند و شهر را وسعت بخشيده اند . پيش از سال 169 هجري در سالهاي خلافت مهدي عباسي و زماني که فرزندش موسي الهادي وليعهد بوده و شهرک به نامهاي مدينه موسي و مبارکيه در کنار قزوين ساخته شد و همين امر به توسعه بعدي شهر کمک شاياني کرد.

انتهای پیام/

منبع: آنا

کلیدواژه: استان قزوین قزوین نقشه شهرها شهر قزوین شهر قزوین

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ana.press دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۳۹۹۰۰۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

بدرود آقای پل استر

پل استر، نویسنده آمریکایی روز ۳۰ آوریل ۲۰۲۴ در نیویورک و بر اثر سرطان درگذشت. او متولد ۱۹۴۷ در نیوجرسی، فارغ‌التحصیل رشته ادبیات از دانشگاه کلمبیا و از نویسندگان محبوب ایرانیان بود.

محبوبیت پل استر در ایران با انتشار ترجمه رمان «سه‌گانه نیویورک» آغاز شد/ عکس: تصویر روی جلد کتاب سه‌گانه‌ی نیویورک

محبوبیت پل استر در ایران با انتشار ترجمه رمان «سه‌گانه نیویورک» آغاز شد، مخاطب فارسی‌زبان به مخاطبان نزدیک به ۴۰ کشور دیگر دنیا افزوده شد و دیری نگذشت که تب استر خوانی به کتاب‌خوان‌های ایرانی سرایت کرد. سه ناشر به طور همزمان ترجمه‌هایش را منتشر می‌کردند تا زمانی که نشر افق کپی‌رایت (حق چاپ و انتشار) آثار استر در ایران را خرید و به ناشر رسمی آثار این نویسنده در ایران بدل شد.

شخصیت استر نیز در به‌ وجود آمدن این محبوبیت دخیل بود. او از معدود نویسندگانی‌ است که در اوایل دهه هشتاد با نشریات ایرانی گفتگو کرد و از علاقه به مخاطب ایرانی خود سخن گفت.

،در آثار استر ترکیبی از تفکرات روانشناختی و رگه‌هایی از پوچ‌گرایی را می‌توان پیدا کرد/عکس: تصویر روی جلد کتاب «سفر در اتاق تحریر»

پل استر جنایی و پلیسی‌نویس نبود و سانتی‌مانتالیسم در آثارش دیده نمی‌شد. او در عین ارائه نثری منحصربه‌فرد، ردپای ژانر جنایی و کارآگاهی را به رمان پست‌مدرن گشود. نثر او همواره به تعلیق، مفاهیم فلسفی، پرسشگری در باب مسائل بی‌پاسخ انسان معاصر آغشته است.

ترکیبی از تفکرات روانشناختی و رگه‌هایی از پوچ‌گرایی را نیز می‌توان در آثارش یافت که بخشی از آنها برگرفته از زندگی واقعی خود اوست. به غیر از «بخور و نمیر» و «اختراع انزوا»، رمان پست‌مدرنیستی «سفر در اتاق تحریر» آشکارا نمونه این جنبه از سبک نوشتاری اوست که خود استر در گفتگویی اشاره می‌کند: «گویی پیرمرد داستان خود اوست که شخصیت‌های سایر کتاب‌ها و داستان‌های قبلی‌اش به سراغش آمده‌اند و درحالی‌که خود را دربرابر آنها بی‌دفاع می‌بیند، باید دربرابر سرنوشتی که برایشان رقم زده است به آنها پاسخگو باشد».

 نخستین بار سال گذشته سیری هاستودت، همسر و نویسنده همکارش اعلام کرد که پزشکان تشخیص داده‌اند استر به سرطان مبتلا شده است
عکس: سالن کنسرت نایت در ۲۱ فوریه ۲۰۱۷در میامی، فلوریدا 

استر در فیلمسازی نیز طبع آزموده و دو فیلم را در کارنامه حرفه‌ای خود دارد. رسانه‌ها غالبا او را سوپراستار ادبی و از فوق‌العاده‌ترین نویسندگان آمریکایی نامیده‌اند.

از پل استر به فارسی کتاب‌های بخور و نمیر (دست به دهان)، کشور آخرین‌ها، کتاب اوهام، شهر شیشه‌ای، مون پالاس، اختراع انزوا، هیولا و… را خوانده‌ایم. هرچند برخی آثار متاخر او در ایران امکان ترجمه و انتشار پیدا نکرد اما الهام‌بخش بسیاری از نویسندگان و داستان‌نویسان بود و افراد زیادی را به سوی رمان خواندن سوق داد.

روزنامه نیویورک تایمز سه‌شنبه، ۱۱ اردیبهشت به‌ نقل از یکی از دوستان استر نوشت که او در خانه‌اش در بروکلین نیویورک درگذشت.

نخستین بار سال گذشته سیری هاستودت، همسر و نویسنده همکارش اعلام کرد که پزشکان تشخیص داده‌اند به سرطان مبتلا شده است.

او دنیای بدون قصه را باور نداشت و تخیل را بخشی از واقعیت می‌دانست، و نویسندگی را «جنونی» توصیف کرد که «در جوانی به جان بعضی‌ها می‌افتد و اگر آدم این بیماری نباشند رهایشان می‌کند».

طی دو دهه اخیر کمتر نویسنده آمریکایی در ایران به شهرت و محبوبیت استر رسیده است. می‌توانم به جرات او را نویسنده‌ای سیاسی بنامم که به غیر از موضع‌گیری‌های صریح کلامی در باب موضوعات سیاسی روز دنیا، آثار مکتوب خود را نیز از این حیث بی‌نصیب نگذاشته است.

بدرود آقای پل استر و برای تمام روایت‌هایی که برایمان ساختید، سپاسگزاریم

«سانست پارک» یکی از سیاسی‌ترین رمان‌های اوست که در آن به غیر از پرداختن به تبعات انتخاب فردی نظیر اوباما در آمریکا، به موضوع سانسور آثار نویسندگان و تهدید و حبس آنها نیز پرداخته است.

او در سال ۲۰۱۷ رهبری اپوزوسیون نویسندگان علیه «دونالد ترامپ» و مدیریت گروه دفاع از آزادی بیان را در مرکز «پن» آمریکا بر عهده گرفت.

استر در کتاب سانست پارک نوشت: «در فکر نوشتن مقاله‌ای هستم، درباره اتفاق‌هایی که نمی‌افتد، زندگی‌هایی که سر نمی‌گیرد، و دنیاهای سایه‌واری که درست به موازات دنیایی که واقعی می‌پنداریم درگذر است.»

بدرود آقای پل استر و برای تمام روایت‌هایی که برایمان ساختید، سپاسگزاریم.

نویسنده: مهسا ملک‌مرزبان؛ مترجم/ منبع: بی بی سی

کانال عصر ایران در تلگرام